Khi vận hành hệ thống máy bơm trong nhà máy công nghiệp hoặc nhà dân dụng, việc lựa chọn phớt máy bơm (phớt cơ khí) cho phù hợp đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Một bộ phớt đúng thông số và vật liệu làm việc sẽ giúp Phớt máy bơm hoạt động ổn định, tăng tuổi thọ thiết bị và tránh được những sự cố rò rỉ không kiểm soát. Tuy nhiên, với rất nhiều loại phớt bơm và máy bơm trên thị trường, việc chọn lựa đúng loại không phải lúc nào cũng là một việc dễ dàng.
Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách lựa chọn phớt máy bơm chính xác, phù hợp với từng loại máy bơm dựa trên 5 yếu tố cơ bản: loại máy bơm, môi chất bơm, áp suất, nhiệt độ và điều kiện làm việc.
- Xác định máy bơm sử dụng
Trước tiên, bạn cần xác định máy bơm đang sử dụng là gì. Mỗi dòng máy bơm sẽ có thiết kế và yêu cầu kỹ thuật riêng về phớt máy bơm.
- Máy bơm ly tâm dân dụng: Thường dùng phớt cơ khí đơn tiêu chuẩn, kích thước phổ thông (ví dụ: 12mm, 16mm, 22mm). Thường bơm nước sạch, áp suất thấp.
- Máy bơm hóa chất: Cần loại phớt có khả năng chịu ăn mòn cao. Phớt được chế tạo từ vật liệu đặc biệt như gốm, PTFE, silicon carbide.
- Máy bơm bùn, bơm nước thải: Yêu cầu phớt có khả năng chịu mài mòn cao, chống nghẹt do rác hoặc cặn.
- Máy bơm trục đứng đa tầng: Sử dụng phớt cơ khí phức tạp hơn, thường phải có thiết kế riêng biệt phù hợp với cấu trúc máy.
Việc xác định chính xác loại máy bơm giúp thu hẹp phạm vi lựa chọn phớt, từ đó dễ dàng chọn đúng loại phù hợp.
- Môi chất bơm: nước sạch, hóa chất, nước thải hay chất lỏng đặc biệt?
Mỗi loại môi chất bơm lại đòi hỏi loại phớt có vật liệu và cấu tạo tương ứng. Không có một loại phớt nào phù hợp với mọi môi chất.
- Nước sạch, nước lạnh: Dễ chọn loại phớt thông thường, giá thành rẻ, phổ biến.
- Nước nóng, hơi nước: Cần phớt có khả năng chịu nhiệt, mặt tiếp xúc làm bằng vật liệu như graphite hoặc silicon carbide.
- Dung môi, hóa chất axit/bazơ: Dùng phớt có lớp vỏ ngoài hoặc toàn thân làm bằng PTFE hoặc cao su EPDM, phần mặt tiếp xúc chống ăn mòn.
- Chất lỏng chứa hạt rắn: Yêu cầu phớt có khe hở làm kín hợp lý, tránh bị trầy xước và kẹt rác.
Việc sử dụng sai phớt cho môi chất có thể gây hư hại chỉ sau vài giờ vận hành, vì vậy đây là yếu tố đặc biệt quan trọng khi chọn phớt cơ khí.
- Nhiệt độ làm việc của hệ thống
Mỗi loại vật liệu cấu thành phớt đều có giới hạn chịu nhiệt nhất định:
- Phớt thông thường (carbon–ceramic–NBR): chịu được đến 80°C.
- Phớt cao cấp (silicon carbide–graphite–Viton): có thể chịu đến 180°C hoặc hơn.
- Phớt dùng cho hơi hoặc chất lỏng siêu nhiệt: cần thiết kế đặc biệt, có hệ thống làm mát hoặc buồng trung gian.
Nếu bạn sử dụng máy bơm trong các nhà máy công nghiệp, lò hơi hoặc hệ thống nhiệt, cần phải xác định chính xác mức nhiệt tối đa để chọn loại phớt phù hợp.
- Áp suất và tốc độ quay của máy bơm
Phớt cơ khí phải tạo được độ kín ổn định khi máy bơm hoạt động ở các mức áp suất và tốc độ quay khác nhau:
- Áp suất làm việc dưới 5 bar: có thể dùng phớt đơn thông thường.
- Từ 5 – 10 bar: nên dùng phớt kép, phớt có hệ thống làm mát trung gian.
- Tốc độ quay trên 3600 vòng/phút: nên dùng vật liệu mặt phớt có độ bền cao, tránh mài mòn nhanh.
Áp suất và tốc độ ảnh hưởng đến lực tác động lên bề mặt phớt, vì vậy cần phải tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo tuổi thọ và độ kín.
- Điều kiện làm việc: ngoài trời, môi trường ẩm, hóa chất, rung lắc?
Ngoài các yếu tố kỹ thuật, điều kiện môi trường thực tế nơi máy bơm làm việc cũng tác động đến lựa chọn phớt:
- Ngoài trời, ẩm ướt: Ưu tiên dùng phớt có vòng cao su chống nước tốt (EPDM, Viton).
- Môi trường rung, dễ va đập: Dùng loại phớt có lò xo chắc chắn, cấu trúc vững vàng, chống lệch trục.
- Môi trường hóa chất: Tránh dùng phớt có kim loại dễ bị ăn mòn như inox thông thường.
Các yếu tố này thường bị bỏ qua, nhưng lại ảnh hưởng lâu dài đến tuổi thọ và độ bền của phớt.
- Các lỗi thường gặp khi chọn sai phớt
- Chọn sai kích thước: Phổ biến nhất là chọn sai đường kính trục, khiến phớt lắp không vừa hoặc không kín.
- Dùng phớt giá rẻ không rõ nguồn gốc: Dễ hỏng chỉ sau vài ngày sử dụng, gây hỏng luôn trục hoặc buồng bơm.
- Chọn sai vật liệu cho môi chất: Dẫn đến rò rỉ, ăn mòn, giảm tuổi thọ xuống chỉ còn 10–20% so với thiết kế.
Việc chọn sai không chỉ ảnh hưởng đến phớt mà còn gây hư hỏng cho toàn bộ hệ thống bơm.
- Tư vấn và kiểm tra thông số trước khi lắp
Trước khi quyết định mua và thay thế, bạn nên chuẩn bị sẵn các thông số sau:
- Tên và model máy bơm.
- Đường kính trục.
- Môi chất cần bơm.
- Nhiệt độ và áp suất làm việc.
- Vị trí lắp đặt (trong nhà hay ngoài trời).
Tốt nhất nên tham khảo từ chuyên gia kỹ thuật hoặc nhà cung cấp có kinh nghiệm để chọn đúng loại phớt phù hợp.
- Kết luận
Lựa chọn đúng loại phớt cơ khí cho từng loại máy bơm là yếu tố then chốt giúp hệ thống vận hành ổn định, tránh sự cố và tiết kiệm chi phí vận hành. Bằng cách nắm rõ các yếu tố như loại máy bơm, môi chất, nhiệt độ, áp suất và điều kiện làm việc, bạn sẽ có được quyết định chính xác khi thay phớt. Đừng chọn phớt chỉ vì giá rẻ – hãy chọn đúng để tiết kiệm lâu dài.
để xem thêm các loại phớt vui lòng click vào đây